Soldan sağa: Nezihe Taşköprülü, Kurt Zuber, Belkıs Özdoğan.
Çapa Yüksek Öğretmen Okulu öğretmenlik yılları, 1939.
|
Belkıs Antel 23 Temmuz 1912 tarihinde İstanbul'da doğdu. Orta öğrenimini İstanbul Kandilli Kız Lisesi'nde tamamladıktan sonra 1939 yılında, İstanbul Üniversitesi, Fizik Bölümü'nde yüksek öğrenime başladı, bu fakülteyi bitirdikten sonra 1 yıl süreyle İstanbul Çapa Yüksek Öğretmen Okulu'nda fizik öğretmenliği yaptı.
Belkıs Antel'in bir bilimkadını olma süreci fizik öğretmenliği yaptığı sırada, fizik öğrenimi gördüğü İÜ, Fizik Bölümü, Tecrübî Fizik Kürsüsü’ne, Prof. Dr. Harry Dember'in asistanı olarak atanmasıyla başlar. Prof. Dr. Dember'in, 2. Dünya Savaşı'nın bitişinden kısa süre önce kürsüden ayrılmasından sonra çalışmalarını Prof. Dr. Kurt Zuber'le sürdürmüş, Prof. Zuber danışmanlığında Karbondioksiti Alınmış Kuru Hava İçinde Ultrasonik Absorpsiyon ve Yansıma Katsayılarının Bulunması başlıklı tez çalışması ile 1949 yılında fen doktoru olmuştur. 1951 – 53 yılları arasında Paris'de optik dalında yaptığı çalışmalarla önce doçentliğe, 1970 yılında da profesörlüğe yükseltilmiştir.
Prof. Dr. Belkıs Özdoğan, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ülkede batılı eğitim sistemi ve yaşam biçiminin yerleşmesinde öncülük yapan bir aile ortamında yetişmiş olup ilk doktora yapan kadın fizikçiler arasında yer alır. Babası Darülfünun'da, Deniz Ticaret Hukuku'na ilişkin çalışmalarıyla tanınan, Müderris Mehmet Celal Bey'dir. Ayrıca, Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki uygarlaşma çabaları içinde, Mustafa Kemal Atatürk'ün büyük önem verdiği sanat etkinliklerinin bir simgesi haline gelmiş, tango ve besteleriyle ün yapmış olan Necip Celal Antel, ağabeylerinden biridir. Diğer ağabeyi ise hem toplumsal ve siyasal alanlardaki çalışmaları, hem de İÜ'ndeki eğitim ve bilim alanındaki çalışmalarıyla tanınan Sadrettin Celal Antel'dir. Sadrettin Celal Antel, 1933 üniversite reformundan sonra İÜ, Edebiyat Fakültesi'nde Pedagoji Kürsüsü'nü kurmuş, 1953 yılına kadar bu kürsüdeki görevini sürdürmüştür.
1980’lerin sonu. İhsan ve Belkıs Özdoğan. |
Bilim, Belkıs Antel’in özel yaşamında da etkisini gösterir. Tecrübî Fizik Kürsüsü'ne asistan olarak atandığı yıl, Fransa’daki eğitimini tamamladıktan sonra aynı kürsüye asistan olarak atanan İhsan Özdoğan ile yaşamını birleştirmiştir. Özdoğan çiftinin bu evliliklerinden 1943 yılında bir erkek çocuk dünyaya geldi. Baba Prof. Dr. İhsan Özdoğan bilimsel çalışmalarını daha sonra jeofizik alanında yoğunlaştırmış ve FF, Jeofizik Kürsüsü'nü kurmuştur. Oğul ise, İÜ, Edebiyat Fakültesi, Prehistorya Anabilim Dalı Başkanlığı da yapmış olan Prof. Dr. Mehmet Özdoğan'dır.
Kimyada Fiziki Metodlar adlı kitabından çok sayıda öğrencinin yararlandığı Prof. Dr. Belkıs Özdoğan 1982 yılında, yaş sınırı nedeniyle emekli olmuş, 24 Eylül 2002 tarihinde de aramızdan ayrılmıştır [Gediz Akdeniz, Cumhuriyetin 75. Yılı Anısına İÜ, FF, Fizik Bölümünde 1933 – 2000 Yılları Arasında Yapılan Eğitim, Öğretim ve Bilimsel Çalışmaların Değerlendirilmesi, İÜ, Araştırma Fonu Proje No: 1316/050599, Yürütücü: Prof. Dr. Türker Özkan, İstanbul (2003); Fotoğraflar Prof. Dr. Mehmet Özdoğan’ın katkısıdır]. (Prof. Dr. Ali Girgin ve Prof. Dr. K. Gediz Akdeniz)